Javob
Ozbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Ozbekiston Respublikasida elektron tijorat sohasini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari togrisidagi 885-sonli qarorining 2-bandiga asosan elektron tijorat operatorlari elektron savdo platformasi, buyurtmalar agregatori va raqamli striming xizmati operatorlari sifatida faqat yuridik shaxslar - Ozbekiston Respublikasi rezidentlari faoliyat yuritishi mumkin.Elektron shartnoma yoki bitimlar orqali hech qanday majburiyatlar olmaydigan, foydalanuvchilarga ozining axborot resursi yoki platformasi orqali tovar ish, xizmat hamda raqamli mahsulotlar haqida malumot yoki axborot berish bilan cheklanadigan yuridik shaxs va yoki yakka tartibdagi tadbirkor elektron tijorat operatori hisoblanmaydi.Elektron savdo platformasi - internet jahon axborot va telekommunikatsiya tarmogidan foydalangan holda, quyidagilarni taminlaydigan dasturiy apparat majmuasi yoki axborot-telekommunikatsiya tizimi sotuvchi tomonidan istemolchini tanishtirish uchun elektron tijorat tovarlarini sotish boyicha takliflar joylashtirish, elektron tijorat tovarlarini reklama qilish, oldi-sotdi shartnomasi yoki boshqa shartnomalar tuzish, elektron tolovlarni amalga oshirish, tijorat tovarlarini istemolchiga yetkazib berishni tashkil etish hisobidan tovarni istemolchiga masofadan sotish imkoniyatini yaratib beradi.Bunda tovarlarni sotish, sotib olish, saqlash, otkazish, yetkazib berish uchun arizalarni qabul qilish, oz nomidan tovarlarni yetkazib berish va saqlash, sotuvchilar va xaridorlar ortasida elektron tolovlarni qabul qilish, royxatga olish, qayta ishlash va nazorat qilish, tovar xaridorga yetkazib berilgandan song mablaglarni sotuvchiga otkazib berish yoli bilan mablaglarni deponentlash eskrou,elektron savdo platformasi operatori tomonidan korsatilgan xizmatlar uchun komissiya undirish, elektron savdo platformasi bilan bogliq boshqa funksiyalarni bajaradi.Soliq kodeksining279-moddasiga asosan agar chet el yuridik shaxsi jismoniy shaxslarga Soliq kodeksining 282-moddasida korsatilgan, realizatsiya qilish joyi Ozbekiston Respublikasi deb etirof etiladigan elektron shakldagi xizmatlar korsatadigan bolsa, va agar bu yuridik shaxsning ozi vositachilarsiz xizmatlarni oluvchi bolgan jismoniy shaxslar bilan hisob-kitoblarni amalga oshirsa, chet el yuridik shaxsini soliq organida hisobga qoyish hisobdan chiqarish togrisidagi ariza va Ozbekiston Respublikasi Davlat soliq qomitasi tomonidan royxati tasdiqlanadigan boshqa hujjatlar asosida amalga oshiriladi. Shunday xizmatlarda soliq agenti deb etirof etiladigan vositachi bolgan chet el yuridik shaxsini soliq organida hisobga qoyish hisobdan chiqarish xuddi shunday tartibda amalga oshiriladi.Hisobga qoyish hisobdan chiqarish togrisidagi ariza chet el yuridik shaxslari tomonidan soliq organiga elektron shaklda xizmatlar korsatish boshlangan tugatilgan kundan etiboran ottiz kalendar kundan kechiktirmay beriladi.351-moddasiga asosan norezidentning Ozbekiston Respublikasidagi manbalardan olingan va doimiy muassasa bilan bogliq bolmagan daromadlaridan olinadigan soliq norezidentga daromad tolovchi soliq agenti tomonidan hisoblab chiqariladi va ushlab qolinadi. Soliqning ushlab qolinishi soliq tolovchining daromadlaridan bunday daromadlarning har bir tolovi paytida amalga oshiriladi. Bunday daromadlarga norezidentga tegishli bolgan va Ozbekiston Respublikasi rezidenti orqali tashqi savdo faoliyatini amalga oshirish doirasida topshiriq shartnomasi va boshqa aynan oxshash fuqarolik-huquqiy shartnomalar asosida sotiladigan tovarlarni realizatsiya qilishdan olingan daromadlar ham kiradi. Bu daromadlar hujjatlar bilan tasdiqlangan, norezident tomonidan realizatsiya qilingan tovar uchun olinadigan summaning uni olishdan oshgan qismi sifatida belgilanadi. Tovarlarni sotib olish qiymatini tasdiqlovchi hujjatlar bolmagan taqdirda, soliqni ushlab qolish norezident tomonidan olinadigan barcha summadan amalga oshiriladi.255-moddasiga asosan Ozbekiston Respublikasining hududi realizatsiya qilish joyi bolgan tovarlar xizmatlar soliq tolovchilar sifatida soliq organlarida hisobda turmagan chet ellik shaxslar tomonidan realizatsiya qilingan taqdirda, soliq bazasi soliq agentlari tomonidan ushbu tovarlarni xizmatlarni aksizlar aksiz tolanadigan tovarlar uchun va soliq hisobga olingan holda realizatsiya qilishdan olingan daromadning summasidan qoshilgan qiymat soligi summasini hisoblab, tolab beradilar. Bunda soliq agentlari deb etirof etiladigan shaxslar tegishli soliq summasini hisoblab chiqarishi, soliq tolovchidan, u soliq tolovchi ekanligidan yoki soliq tolovchi emasligidan qati nazar, uni ushlab qolishi va budjetga otkazishi shart.Ozbekiston Respublikasining 2022-yil 29-sentabrdagi Elektron tijorat togrisidagi ORQ-792-sonli Qonunining 7-moddasiga asosan Ozbekiston Respublikasi Istiqbolli loyihalar milliy agentligi elektron tijorat sohasidagi vakolatli davlat organi hisoblanadi. Vakolatli organ elektron tijorat sohasini tartibga solishni amalga oshiradi va mazkur sohadagi davlat siyosatini royobga chiqaradi.Ozbekiston Respublikasi Prezidentining 2023-yil 30-noyabrdagi Raqamli mahsulotlar xizmatlar istemolchilari huquqlarini himoya qilish va raqamli texnologiyalar vositasida sodir etiladigan huquqbuzarliklarga qarshi kurashishni kuchaytirish choralari togrisida PQ-381-son qarori bilan Istiqbolli loyihalar milliy agentligi elektron tijoratni tartibga solish va rivojlantirish sohasida vakolatli organ etib belgilangan.Ozbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 23-noyabrdagi 943-sonli qaroriga asosan, internet tarmogi orqali chakana savdoni amalga oshiruvchi tadbirkorlik subyektlari davlat reyestrida marketpleys sifatida royxatdan otishlari kerak. Bundan tashqari, ushbu nizomga muvofiq onlayn-NKM, virtual kassa, marketpleys tushunchalari soliq qonunchiligida nazorat-kassa texnikasi sifatida tasniflanadi, shunga kora marketpleyslar ushbu marketpleys orqali realizatsiya qilingan tovarlar uchun cheklarni majburiy ravishda shakllantirishi kerak.Bunda Soliq kodeksining 250 va 463-moddalariga muvofiq komitent va vositachida soliq bazasi quyidagicha shakllantiriladi1 vositachida ishonchli vakilda - uning soliqni oz ichiga oladigan vositachilik haqi miqdorida2 komitentda ishonch bildiruvchida - komissionerning ishonchli vakilning komitent ishonch bildiruvchi topshirigiga kora sotilgan tovarlar qiymati, shuningdek komissioner ishonchli vakil tomonidan uchinchi shaxs bilan tuzilgan bitim asosida komitent ishonch bildiruvchi tomonidan uchinchi shaxsga korsatilgan xizmatlar qiymati miqdorida, bunda soliq kiritilmaydi.Vositachilik shartnomasi boyicha realizatsiya qilinadigan tovar onlayn-NKM onlayn-NKM, virtual kassa, marketpleys va tolov xizmatlari cheklarida qoshimcha rekvizit bilan aks ettirilishi lozim.Tovarlarni xizmatlarni realizatsiya qilish boyicha aylanma vositachining emas, balki komitentning hisobotlarida aks ettirilishi uchun vositachi cheklarda komitentning STIRini korsatishi kerak.Yuqoridagilarga asosan Ozbekiston Respublikasi elektron tijorat operatori bolish uchun faqat yuridik shaxslar, Ozbekiston Respublikasi rezidentlari sifatida davlat royxatidan otishi lozim. Norezidentga tegishli bolgan tovar elektron tijorat platformasi yordamida xaridorga yetkazib berilgandan song mablaglarni sotuvchiga otkazib berishda elektron savdo platformasi operatori tomonidan tolov manbaida norezident daromad soligi va qoshilgan qiymat soligini tolov manbaida ushlab qolinib, davlat budjetiga tolab berishi lozim, bunda soliq hisobotlarini oz vaqtida soliq organiga taqdim qilishi lozim boladi.Elektron tijorat operatorining Ozbekistonda faoliyat yuritishi uchun ruxsat berish tartib tamoyili boyicha vakolatli bolgan organ Ozbekiston Respublikasi Istiqbolli loyihalar milliy agentligi bolganligi sababli mazkur masalada Ozbekiston Respublikasi Istiqbolli loyihalar milliy agentligi murojaat qilinishi maqsadga muvofiq hisoblanadi.