Жавоб

Soliq kodeksining: 59-modasi birinchi qismi 2-bandiga asosan, ushbu Kodeks maqsadida ta’limga oid xizmatlar, shu jumladan testlar va imtihonlar o‘tkazishni tashkil etish sohalarida faoliyat ko‘rsatuvchi yuridik shaxslar ijtimoiy sohada faoliyatni amalga oshiruvchi yuridik shaxslar jumlasiga kiradi.

Жавоб

Oʻzbekiston Respublikasining 2024-yil 24-dekabrdagi “2025-yil uchun O‘zbekiston Respublikasining Davlat budjeti to‘g‘risida”gi OʻRQ-1011-sonli Qonunining 8-ilovasiga asosan 2025-yil uchun mol-mulkni ijaraga beruvchi jismoniy va yuridik shaxslar uchun ijara toʻlovining eng kam stavkalari belgilangan. Unga asosan yuk avtomobillar uchun ijara toʻlovining eng kam stavkasi 1 705 000 soʻmni tashkil qiladi. Mazkur stavka soliq solish maqsadida foydalaniladi. Oʻzbekiston Respublikasining “Avtomobil transporti toʻgʻrisida” gi 674-I-sonli Qonunining 6-moddasiga asosan, yuk avtotransporti vositalari jumlasiga yuk avtomobillari, shatakchi avtomobillar, tirkamalar va yarim tirkamalar kiradi. Yuqoridagilarga asosan, soliq solish maqsadida ijara toʻlovining eng kam stavkalari faqat yuk avtomobillari uchun qoʻllaniladi. Yuk avtomobillariga ulangan tirkamalar va yarim tirkamalarga alohida soliq solish uchun bazaviy stavka qoʻllanilmaydi. Yaʼni yuk avtomobilini oylik 1 100 000 soʻmga, yarim tirkamasini alohida 200 ming soʻmga ijaraga bergan boʻlsa, soliq solish maqsadida yuk avtomobili uchun soliqqa tortiladigan bazaviy daromad 1 705 000 soʻmni tashkil qiladi, yarim tirkamaning soliqqa tortiladigan daromadi esa ijaraga berilgan summaga, yaʼni 200 ming soʻmga teng boʻladi.

Жавоб

Soliq kodeksining: 59-modasi birinchi qismi 2-bandiga asosan, ushbu Kodeks maqsadida ta’limga oid xizmatlar, shu jumladan testlar va imtihonlar o‘tkazishni tashkil etish sohalarida faoliyat ko‘rsatuvchi yuridik shaxslar ijtimoiy sohada faoliyatni amalga oshiruvchi yuridik shaxslar jumlasiga kiradi. 337-moddasi birinchi qismi 4-bandiga asosan, ijtimoiy sohada faoliyatni amalga oshiruvchi soliq to‘lovchilar uchun foyda solig‘ining nol darajali stavkasi qo‘llaniladi. 243-moddasi birinchi qismi 10-bandiga asosan, o‘qitish (ta’lim) sohasidagi xizmatlarni, shu jumladan test sinovlari va imtihonlar o‘tkazishni tashkil etish xizmatlari qo‘shilgan qiymat solig‘ini hisoblab chiqarishda soliq solishdan ozod qilinadi, xususan: boshlang‘ich, o‘rta, o‘rta maxsus, professional, oliy ta’lim va oliy ta’limdan keyingi ta’lim sohasidagi ta’lim xizmatlarini; ta’lim muassasalari (tashkilotlari), shuningdek kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirishni amalga oshiradigan tashkilotlar tomonidan ko‘rsatiladigan qo‘shimcha ta’lim berish bo‘yicha xizmatlarni; maktabgacha ta’lim va tarbiya dasturlari doirasida ta’lim va tarbiyalash faoliyatini amalga oshiruvchi tashkilotlarda bolalarga qarash va ularni parvarishlash bo‘yicha xizmatlarni, to‘garaklarda, seksiyalarda (shu jumladan sport seksiyalarida) va studiyalarda voyaga yetmagan bolalar bilan mashg‘ulotlar o‘tkazish bo‘yicha xizmatlarni. 414-moddasi birinchi qismi 1-bandiga asosan, madaniyat va san’at, ta’lim, sog‘liqni saqlash (bundan turistik zonalarda joylashgan sanatoriy-kurort obyektlari mustasno), jismoniy tarbiya va sport, ijtimoiy ta’minot obyektlari bo‘yicha yuridik shaxslarning mol-mulkiga solinadigan soliqni hisoblab chiqarishda soliq bazasi o‘rtacha yillik qoldiq qiymatiga (o‘rtacha yillik qiymatiga) kamaytiriladi. 428-moddasiga asosan, madaniyat, ta’lim, sog‘liqni saqlash (bundan turistik zonalarda joylashgan sanatoriy-kurort obyektlari band qilgan yerlar mustasno) va ijtimoiy ta’minot obyektlari egallagan yerlar bo‘yicha yuridik shaxslardan olinadigan yer solig‘ini hisoblab chiqarishda soliq solinmaydigan yer uchastkalari tarkibiga kiritiladi. 483-moddasi oltmish to‘rtinchi qismiga asosan, nodavlat maktabgacha va umumiy o‘rta ta’lim tashkilotlari barcha turdagi soliqlarni (bundan ijtimoiy soliq mustasno) to‘lashdan 2030-yil 1-yanvarga qadar bo‘lgan davrda ozod qilinadi. Ushbu moddaning oltmish to‘rtinchi qismida nazarda tutilgan imtiyozlar natijasida bo‘shaydigan mablag‘lardan nodavlat maktabgacha va umumiy o‘rta ta’lim tashkilotlarini zamonaviy o‘quv qo‘llanmalari bilan jihozlash, zarur tovarlar va asbob-uskunalarni sotib olish, binolar va inshootlarni rekonstruksiya qilish hamda kapital ta’mirlash, shuningdek aholining ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlariga bepul ta’lim xizmatlarini ko‘rsatish uchun maqsadli tarzda foydalanishi belgilangan. O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi O‘RQ-637-sonli Qonunining 31-moddasi birinchi qismiga asosan, Nodavlat ta’lim tashkilotlari o‘z faoliyatini litsenziya asosida amalga oshiradi, bundan maktabdan tashqari ta’limni, kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirishni amalga oshiruvchi ta’lim tashkilotlari mustasno. Nodavlat ta’lim tashkilotlari litsenziya talablariga va shartlariga muvofiq ta’lim xizmatlari ko‘rsatadi. Yuqorida nazarda tutilgan soliq imtiyozlaridan faqat ta’lim faoliyati doirasida foydalanish mumkin bo‘ladi.

Жавоб

Soliq kodeksining: 59-modasi birinchi qismi 2-bandiga asosan, ushbu Kodeks maqsadida ta’limga oid xizmatlar, shu jumladan testlar va imtihonlar o‘tkazishni tashkil etish sohalarida faoliyat ko‘rsatuvchi yuridik shaxslar ijtimoiy sohada faoliyatni amalga oshiruvchi yuridik shaxslar jumlasiga kiradi. 337-moddasi birinchi qismi 4-bandiga asosan, ijtimoiy sohada faoliyatni amalga oshiruvchi soliq to‘lovchilar uchun foyda solig‘ining nol darajali stavkasi qo‘llaniladi. 243-moddasi birinchi qismi 10-bandiga asosan, o‘qitish (ta’lim) sohasidagi xizmatlarni, shu jumladan test sinovlari va imtihonlar o‘tkazishni tashkil etish xizmatlari qo‘shilgan qiymat solig‘ini hisoblab chiqarishda soliq solishdan ozod qilinadi, xususan: boshlang‘ich, o‘rta, o‘rta maxsus, professional, oliy ta’lim va oliy ta’limdan keyingi ta’lim sohasidagi ta’lim xizmatlarini; ta’lim muassasalari (tashkilotlari), shuningdek kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirishni amalga oshiradigan tashkilotlar tomonidan ko‘rsatiladigan qo‘shimcha ta’lim berish bo‘yicha xizmatlarni; maktabgacha ta’lim va tarbiya dasturlari doirasida ta’lim va tarbiyalash faoliyatini amalga oshiruvchi tashkilotlarda bolalarga qarash va ularni parvarishlash bo‘yicha xizmatlarni, to‘garaklarda, seksiyalarda (shu jumladan sport seksiyalarida) va studiyalarda voyaga yetmagan bolalar bilan mashg‘ulotlar o‘tkazish bo‘yicha xizmatlarni. 414-moddasi birinchi qismi 1-bandiga asosan, madaniyat va san’at, ta’lim, sog‘liqni saqlash (bundan turistik zonalarda joylashgan sanatoriy-kurort obyektlari mustasno), jismoniy tarbiya va sport, ijtimoiy ta’minot obyektlari bo‘yicha yuridik shaxslarning mol-mulkiga solinadigan soliqni hisoblab chiqarishda soliq bazasi o‘rtacha yillik qoldiq qiymatiga (o‘rtacha yillik qiymatiga) kamaytiriladi. 428-moddasiga asosan, madaniyat, ta’lim, sog‘liqni saqlash (bundan turistik zonalarda joylashgan sanatoriy-kurort obyektlari band qilgan yerlar mustasno) va ijtimoiy ta’minot obyektlari egallagan yerlar bo‘yicha yuridik shaxslardan olinadigan yer solig‘ini hisoblab chiqarishda soliq solinmaydigan yer uchastkalari tarkibiga kiritiladi. 483-moddasi oltmish to‘rtinchi qismiga asosan, nodavlat maktabgacha va umumiy o‘rta ta’lim tashkilotlari barcha turdagi soliqlarni (bundan ijtimoiy soliq mustasno) to‘lashdan 2030-yil 1-yanvarga qadar bo‘lgan davrda ozod qilinadi. Ushbu moddaning oltmish to‘rtinchi qismida nazarda tutilgan imtiyozlar natijasida bo‘shaydigan mablag‘lardan nodavlat maktabgacha va umumiy o‘rta ta’lim tashkilotlarini zamonaviy o‘quv qo‘llanmalari bilan jihozlash, zarur tovarlar va asbob-uskunalarni sotib olish, binolar va inshootlarni rekonstruksiya qilish hamda kapital ta’mirlash, shuningdek aholining ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlariga bepul ta’lim xizmatlarini ko‘rsatish uchun maqsadli tarzda foydalanishi belgilangan. O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi O‘RQ-637-sonli Qonunining 31-moddasi birinchi qismiga asosan, Nodavlat ta’lim tashkilotlari o‘z faoliyatini litsenziya asosida amalga oshiradi, bundan maktabdan tashqari ta’limni, kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirishni amalga oshiruvchi ta’lim tashkilotlari mustasno. Nodavlat ta’lim tashkilotlari litsenziya talablariga va shartlariga muvofiq ta’lim xizmatlari ko‘rsatadi. Yuqorida nazarda tutilgan soliq imtiyozlaridan faqat ta’lim faoliyati doirasida foydalanish mumkin bo‘ladi.

Жавоб

Soliq kodeksining 89-moddasi yettinchi qismiga asosan bojxona organlari Oʻzbekiston Respublikasi bojxona chegarasi orqali tovarlarni olib oʻtish bilan bogʻliq toʻlanishi lozim boʻlgan, soliqlar va yigʻimlarning, shuningdek penyalar va jarimalarning budjet tizimiga tushumlari hisobini yuritadi; 246-moddasining 6-bandiga asosan oʻxshashi Oʻzbekiston Respublikasida ishlab chiqarilmaydigan, tasdiqlangan roʻyxat boʻyicha Oʻzbekiston Respublikasi hududiga olib kiriladigan texnologik asbob-uskunalarni Oʻzbekiston Respublikasi hududiga olib kirish soliq solishdan ozod etiladi; 239-moddasi birinchi qismining 1-bandiga asosan tovarga boʻlgan mulk huquqini pullik asosda, shu jumladan tovarning qarz shartnomasi boʻyicha oʻtkazish tovarlarni realizatsiya qilish boʻyicha aylanma deb hisoblanadi; 297-moddasi uchinchi qismining 1-bandiga asosan tovarlarni (xizmatlarni) realizatsiya qilishdan olingan daromad foyda soligʻi boʻyicha jami daromadga kiradi. Yuqoridagilarni inobatga olib, Oʻzbekiston Respublikasida oʻxshashi ishlab chiqarilmaydigan, tasdiqlangan roʻyxat boʻyicha Oʻzbekiston Respublikasi hududiga olib kiriladigan texnologik asbob-uskunalarni realizatsiya qilishda Soliq kodeksida belgilangan tartibda qoʻshilgan qiymat soligʻi va foyda soligʻini toʻlash boʻyicha soliq majburiyatlari yuzaga keladi.

Жавоб

“Kichik biznesni uzluksiz qoʻllab-quvvatlashning kompleks dasturi”da ishtirok etadigan tijorat banklarining loyihalar boʻyicha ajratilgan bank kreditlaridan olingan foiz koʻrinishidagi daromadlarini 2024-yil 1-yanvardan 2026-yil 1-yanvarga qadar boʻlgan davrda foyda soligʻi bazasidan chegirib tashlanadi (SK-483 va PQ-292, 04.09.2023.y)

Жавоб

Yuridik shaxs tashkil etmasdan yakka tartibdagi tadbirkorlar shugʻullanishi mumkin boʻlgan faoliyat turlari roʻyxati 2011-yil 7-yanvardagi PQM-6-sonli qaroriga ilovada keltirilgan. Yakka tartibdagi tadbirkor yillik aylanmasiga qarab soliqlarni toʻlaydi: • 100 mln soʻmgacha - qatʼiy belgilangan miqdorda yoki jami yillik daromad toʻgʻrisidagi deklaratsiya asosida soliq toʻlashni tanlash huquqiga ega; • 100 mln soʻmdan 1 mlrd soʻmgacha - aylanmadan 4 foiz stavkada soliq toʻlaydi. Bunda aylanmadan olinadigan soliqni hisoblab chiqarish va toʻlash tartibi Soliq kodeksining 66-bobida nazarda tutilgan; • 1 mlrd soʻmdan ortiq - qoʻshilgan qiymat soligʻi va yuridik shaxslardan olinadigan foyda soligʻini toʻlashga oʻtadi. “Elektron tijorat toʻgʻrisida”gi Qonunning 3-moddasiga muvofiq, elektron tijorat - axborot tizimlaridan foydalangan holda tuziladigan shartnomaga muvofiq amalga oshiriladigan tovarlar (ishlar, xizmatlar) oldi-sottisidir. Vazirlar Mahkamasining 2016-yil 2-iyundagi 185-son qaroriga 1-ilova “Elektron tijoratni amalga oshirish qoidalari”ning 8-moddasiga koʻra, elektron tijorat subyektlari elektron tijorat ishtirokchisi (sotuvchi, xaridor) va axborot vositachisidir. Agar joriy hisobot (soliq) davri yakunlari boʻyicha koʻrsatilgan faoliyat turlaridan olingan daromadlar jami daromadning kamida 90 foizini tashkil etsa, tovarlar (ishlar, xizmatlar) elektron savdosini amalga oshiruvchi soliq toʻlovchilar: • aylanmadan 2 foiz stavkada soliq (Soliq kodeksining 467-moddasi) • foyda soligʻini 7,5 foiz stavkada toʻlaydilar (Soliq kodeksining 337-moddasi 8-bandi) Shunday qilib, agar yakka tartibdagi tadbirkor elektron tijoratni amalga oshirsa, shuningdek joriy hisobot (soliq) davri yakunlari boʻyicha koʻrsatilgan faoliyat turlaridan olingan daromadlar jami daromadning kamida 90 foizini tashkil etsa va daromadi: • 100 mln soʻmgacha boʻlsa - qatʼiy belgilangan miqdorda yoki jami yillik daromad toʻgʻrisidagi deklaratsiya asosida soliq toʻlaydi; • 100 mln soʻmdan 1 mlrd soʻmgacha boʻlsa - aylanmadan 2 foiz stavkada soliq toʻlaydi; • 1 mlrd soʻmdan ortiq boʻlsa - yuridik shaxslardan olinadigan foyda soligʻini 7,5 foiz stavkada va qoʻshilgan qiymat soligʻini 12 foiz stavkada toʻlaydi.

Жавоб

2023-yildan boshlab aylanmadan olinadigan soliqni qatʼiy belgilangan soliq stavkasi boʻyicha toʻlaydigan tadbirkorlik subyektlari yillik moliyaviy hisobotlarni, aylanmadan olinadigan soliq hamda dividendlar tarzidagi davromadlariga taalluqli qismi boʻyicha soliq hisobotlarini soliq organlariga topshirish majburiyatidan ozod etilgan (10.09.2022-yildagi PQ-419 1-bandi), (SK 470 prim 1-m. 8-q.) Biroq, mazkur yengillik soliq toʻlovchilarni buxgalteriya hisobini yuritishdan, hisobvaraq-fakturalarni, qabul qilish-topshirish dalolatnomalari, tovar vaqtincha saqlash uchun rasmiylashtirilgan qabul qilish-topshirish yuk xatlari va boshqa shunga oʻxshash birlamchi hujjatlarini rasmiylashtirishdan ozod qilmaydi. (OʻRQ-279-1 30.08.1996) Shuningdek, mazkur subyektlarga nisbatan soliq qonunchiligida belgilangan tartibda soliq tekshiruvlari tayinlanishi hamda ushbu tekshiruvlar jarayonida soliq organlari korxonaning aktivlarini (asosiy vositalar, tovar-moddiy boyliklar va bosh.) haqiqatda mavjudligini aniqlash, ularni buxgalteriya hisobi maʼlumotlari bilan solishtirish maqsadida inventarizatsiyadan oʻtkazishi mumkin. (VMning 07.01.2021-yildagi 1-son qarori)

Жавоб

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2023-yil 21-iyuldagi 302-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Davlat muassasalari toʻgʻrisida”gi nizomning 2-bandiga muvofiq davlat muassasasi boshqaruv, ijtimoiy-madaniy yoki boshqa notijorat tusdagi vazifalarni amalga oshirish uchun davlat organi yoki tashkiloti tomonidan tashkil etilgan hamda toʻliq yoxud qisman u tomonidan moliyalashtiriladigan yuridik shaxs hisoblanadi. Oʻzbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 41-moddasi beshinchi qismiga muvofiq, ilgari bildirilgan (belgilangan) har qanday daromad, shu jumladan har qanday turdagi qarz majburiyatlari boʻyicha diskont tarzida olingan daromad (uni rasmiylashtirish usulidan qatʻiy nazar), shu jumladan pul omonatlari boʻyicha olingan daromad foizlar deb eʻtirof etiladi. Soliq kodeksining 344-moddasi ikkinchi qismiga muvofiq, Oʻzbekiston Respublikasi rezidenti boʻlgan yuridik shaxs tomonidan notijorat va budjet tashkilotlariga mablagʻlarni depozitga joylashtirishidan toʻlanadigan foizlarga toʻlov manbaida Soliq kodeksining 337-moddasi birinchi qismi 12-bandida belgilangan miqdordagi soliq stavkasi boʻyicha soliq solinadi va bunday daromadlar oluvchilarning soliq bazasini aniqlashda chegirib tashlanadi. Yuqoridagilardan kelib chiqib, davlat muassasalariga depozitlarga joylashtirilgan mablagʻlardan foizlar toʻlanganda, yuridik shaxslarning foyda soligʻi toʻlov manbaida (bank tomonidan) ushlab qolinadi. Bunda mazkur foizlar davlat muassasasining foyda soligʻi boʻyicha soliq bazasini aniqlashda chegirib tashlanadi.

Жавоб

Axborot tizimida elektron TTY rasmiylashtirishda texnik nosozliklar yuzaga kelganda, tovar-transport yuk xati qog‘oz shaklida rasmiylashtiriladi. Bunda, texnik nosozliklar elektron TTY tizimi operatori tomonidan rasman tasdiqlangan bo‘lishi lozim. Axborot tizimidagi nosozliklar bartaraf etilgandan so‘ng 5 kalendar kuni ichida qog‘oz shaklida ko‘rsatilgan sana bilan TTY elektron shaklda axborot tizimiga kiritilishi shart.